Witam,

w nawiązaniu do poprzedniego wątku przytoczę informację o znakach WP zdobytych przez Rosjan w kampaniach 1812-1814. Wbrew mitom podtrzymywanym chociażby przez MWP, gdzie jeszcze niedawno (pewnie do dnia dzisiejszego) na wystawie można było przeczytać, że Polacy "uratowali i wynieśli z klęski sztandary otrzymane od społeczeństwa, podczas, gdy Francuzi spalili swoje w dramatycznej sytuacji nad Berezyną", a w „Zarysie dziejów wojskowości polskiej do roku 1864” (t. II, Warszawa 1966) czytamy „że mimo klęski w Rosji i całkowitego rozbicia niektórych pułków, WP nie utraciło żadnego swego orła” (informacja powtarzana powszechnie). W podobnym duchu wcześniej Gembarzewski odmalował ("Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie") taką oto scenę: "Stanęli przed Pałacykiem pod Blachą żołnierze, niosący sztandary. Książę Józef, nie mogąc chodzić, dał się zanieść na dziedziniec, gdzie otoczyli go żołnierze, u stóp jego składając orły swoich pułków (...). Nie mogąc dłużej powstrzymać swego wzruszenia, książę obcierał ukradkiem oczy (...)". W innych publikacjach upierał się on, że znaki WP znajdujące się w Rosji nie zostały zdobyte w czasie walk, a wywiezione je po Powstaniu Listopadowym.

Tymczasem w kampaniach lat 1812-14 Rosjanie zdobyli 15 znaków wojsk polskich, z czego 14 ma potwierdzenie w oficjalnych dokumentach. Chronologicznie wyglądało to mniej więcej tak (niestety nie zawsze da się jednoznacznie przypisać konkretny znak do konkretnej daty czy wydarzenia):
- 13/25 X 1812 - Płatow meldował o zdobyciu 1 lub 2 polskich znaków pod Małojarosławcem (w tym 15 PP)
- 3/15 XI 1812 - Starodubowski Pułk Dragonów i Tatarski Pułk Ułanów (o proweniencji "polsko-litewskiej", jeden ze znaków zdobył por. Kęski) z awangardy Lamberta zdobyły pod Kojdanowem dwa znaki (w tym 14 PP wg. Rosjan, choć moim zdaniem były to dwa znaki 22PP) z korpusu gen. Kosseckiego
- 9/21 XI 1812 - pod Borysowem awangarda Lamberta zdobyła dwa znaki dywizji gen. Dąbrowskiego (znak 1 PP zdobyty przez 14 PJegr. lub przez Arzamski PDrag.; wg. Rosjan znak 1 PSK lub nieznanego PP, choć moim zdaniem chyba 14PP, przez Arzamaski PDrag. albo przez 7 PUł.)
- 10/22 XI 1812 - w Uszy kozacy z pułku Łukowkina zdobyli jeden polski znak (był to 14 PP)
- 21 XI/3 XII - kozacy dońscy gen. Martynowa zdobyli sztandar 15 PUł. bez drzewc (był "złożony" z orłem zapewne od chorągwi piechoty)
- 5/17 XII 1812 - Kutuzow otrzymał od Płatowa zdobyty jeden polski znak
- 24/5 IV 1813 - przy kapitulacji Częstochowy zdobyto dwa polskie znaki
- 17/29 IV 1813 - przy kapitualcji Gdańska zdobyto trzy polskie znaki (5, 10, 11 PP)
- 23/4 IX 1813 - oddział Kudaszewa zdobył jeden polski znak pod Czernitz (właść. Zschertnitz, obecnie południowa część Drezna)
- 23/5 XII 1813 - zdobyto trzy polskie znaki (1 i 2 baonu 13 PP i nieznanego PP) przy kapitualcji Zamościa

Z tego, w 1912 roku, w Soborze Kazańskim znajdowało się 11 (orły 1 PP, 5 PP, 7 PP - nie wiadomo gdzie zdobyty, 10 PP, 11 PP, orły 1 i 2 baonu 13 PP, orzeł nieznanego PP zdobyty w Zamościu, orzeł 14 PP, sztandar 15 PUł.) z nich, a 3 kolejne w "Muzeum 1812 roku" (2 nieznanych PP, 1 PSK).

Podstawowa literatura:
- S. Andolenko, Polskije orły i znamiena wzjate wojskami w kampanju 1812-1813 g.g.
- S. Andolenko, Znamena Wielikoj Armii otbitije w 1812 godu
- Hekkel, Trofiej woiny 1812-1813-1814 godow chraniaszcziesja w Kazanskom Sobore (polskie znaki opisane na s. 20-25, ilustracje bez numerów)

Pozdrawiam

Andrzej Pochodaj

Ps. Z innych utraconych znaków można by jeszcze wspomnieć: guidony utracone przez Ułanów Nadwiślańskich pod Yvennes, znaki 9 PP utracone w wysadzonej cytadeli w Szpandawie, czy znak 7 PP pod Salinas.