Temat założony przez użytkownika JWK 1.02.2003
Wobec przewagi liczebnej Grande Armee, 2 czerwca, Bennigsen, podjął plan zaatakowania i zniszczenia wysuniętego do przodu VI Korpusu Neya, który był rozlokowany pomiędzy rzekami Passarge i Alle, w okolicy Guttstadt. Miał nadzieję, że zniszczenie tego Korpusu w dużym stopniu zniweluje przewagę armii francuskiej i pozwoli mu utrzymać inicjatywę przez resztę kampanii. Wobec tego skoncentrował swoją armię w rejonie Heilsberg [Lidzbark Warmiński], z wyjątkiem awangardy Bagrationa, oddziałów Płatowa, i prawego skrzydła pod dowództwem pruskiego generała Lestocq.
Plan zniszczenie Neya, był niezmiernie skomplikowany. Podczas gdy Lestocq miał zatrzymać Francuzów nad dolną Passarge, 6 pozostałych kolumn miało uderzyć na korpus Neya.
1 Kolumna - Dochtorov, z 24 batalionami i 4 bateriami, 7-ma i 8-ma dywizje - miał posuwać się z Albrechtsdorf [Wojciechowo], na południe od Wormditt [Orneta], wypchnąć francuskie wojska za rzekę Passarge i zagrodzić im powrót małymi, wydzielonymi oddziałami. Wówczas miał zająć pozycję na prawym brzegu rzeki między Elditten [Eldyty] i Schwenkitten [Świękity], naprzeciwko mostu w Pithenen [Pityny], co miało zapobiec połączeniu wojsk Soult’a i Neya.
2 Kolumna - Sacken, z 2, 3, i 14 dywizjami i kawalerią obu skrzydeł, w sumie 42 bataliony, 140 szwadronów, i 9 baterii artylerii ( 12 do 14 armat każda - około 120 dział) - miał maszerować przez Arensdorf [Lubomino], i atakować Neya, wspierając awangardę Bagrationa i 1-szą Kolumnę Dochtorova.
3 Kolumna - przednia straż Bagrationa, 42 batalionów, 10 szwadronów, i 6 pułków kozackich – miała pozostawić własne wsparcie w rejonie Peterswalde [Piotraszewo], maszerować przez Grunau [Gronowo] i Altkirch [Praslity], w celu odcięcia oddziałów, które Ney miał w Peterswalde. Gdy tylko Altkirch zostałoby zajęte, wsparcie pozostawione w Peterswalde miało dołączyć do głównych sił 3 Kolumny, atakującej nieprzyjaciela między Knopen [Knopin] i Glottau [Glotowo].
4 Kolumna - Gorczakow, z 6-tą dywizją, 12 batalionów, 20 szwadronów, i 3 pułki Kozaków - miał przejść rzekę Alle [Łyna] powyżej Guttstadt [Dobre Miasto], i uderzyć na prawą flankę Neya, wcześniej wydzielając jedną brygadę (Knorring) w kierunku na Seeburg [Jeziorany] w celu wsparcia Płatowa.
5 Kolumna - Płatow , 3 bataliony, 10 szwadronów, 9 pułków kozackich i 12 armat, oprócz brygady (Knorring) wspomnianej powyżej - maskującej jego ruch od strony wysuniętych placówek Masseny (Gazan) w rejonie Willemburg [Wielbark na rzeką Omulew ], miał przejść rzekę Alle w Bergfried [Barkweda] i pomagać w oskrzydlaniu Neya.
6 Kolumna - Wielki Książę Konstanty, z 1-szą dywizją Gwardii, 28 batalionów, 28 szwadrony, 3 baterie artylerii- miał podążać, jako rezerwa, w dwóch kolumnach z Benern, Arensdorf, i Sommerfeldt do Petersdorf.
Tymczasem Lestocq, miał posuwać się z Braunsberg [Braniewo] do Spanden przeciw oddziałom I Korpusu Bernadotte'a nad Passarge, i angażując je, zapobiec tym samym przed przekroczeniem przez Francuzów rzeki. W tym samym czasie miał również ochraniać drogi do Zinten [Konevo (?) Rosja] i dalej do Koenigsberg [Królewiec].
Temu dość skomplikowanemu planowi Bennigsena, miał również w założeniu sprzyjać fakt, że najbardziej wysunięte do przodu oddziały przedniej pozycji Neya otaczał gęsty las, przez co ruchy koncentrujacych się wojsk rosyjskich były w dużym zamaskowane przed francuskimi awanpostami. Niemniej jednak, wysunięte placówki Neya zdobyły dostateczne informacje, które przekonały francuskiego Marszałka, że przed jego pozycjami nieprzyjaciel wykonuje jakieś poważne manewry. Wobec tego odpowiednio wcześniej przedsięwziął kroki w celu koncentracji swojego korpusu, z zamiarem zajęcia pozycji za Ankendorf, i utrzymania się tam, aż do otrzymania poparcie od reszty armii. Ney zażądał od Soult'a o wsparcie jego lewego skrzydła z Elditten [Eldyty]nad Passarge, i od Davout'a o wzmocnienie jego pozycji w Bergfried nad rzeką Alle, na prawej flance.
I wówczas, 5 czerwca nacierające rosyjsko-pruskie wojska, inicjując nową kampanię, spotkały się z francuskimi placówkami na przyczółkach mostowych na rzece Passarge, w Spanden i Lomitten. Jednocześnie VI Korpus Marszałka Neya został zaatakowany na pozycjach w okolicy Guttstadt.
Akcja w Spanden, 5 czerwca 1807
Francuzi na zimowych kwaterach utrzymywali silne placówki wzdłuż rzeki Passarge [Pasłęka]. Każdy most miał umocniony przyczółek mostowy .
Napoleon planował otworzyć wiosenną ofensywę 10 czerwca 1807. Lecz, rankiem 5 czerwca, Bernadotte doniósł o ataku na jego placówki nad rzeką Passarge. Później Ney meldował o nieprzyjacielskim advance na Altkirch (na północny-zachód od Guttstadt [Dobre Miasto]). Bennigsen, pierwotnie zamierzając atakować 4 czerwca. Przesłał rozkazy do Lestocq'a, który miał tego dnia zaangażować nieprzyjaciela nad dolną Passarge. Jednak z niewyjaśnionych przyczyn, rosyjsko-pruski advance został odłożony do 5 czerwca. Co prawda, Lestocq został o tym poinformowany, ale nie wydaje się, aby poprzedni rozkaz ataku z dnia 4 czerwca został formalnie anulowany. Tego dnia więc, Prusacy rozpoczęli natarcie.
Atak Lestocq'a w Spanden Pruski Generał Lestocq do ataku na przyczółek mostowy w Spanden wyznaczył dywizję Rembowa. Dywizja Rembow’a została skoncentrowana w nocny z 3 na 4 czerwca za Mehlsack [Pieniężno]. W sumie ok. 3000 piechoty, 1500 kawalerii i 2 baterie artylerii. O 1:00 w nocy pruska dywizja rozpoczęła marsz w kierunku Spanden [Spędy, 13 km. na północny-zachód od Wormditt (Orneta), na lewym brzegu rzeki Passarge] w czterech kolumnach. Wczesnym rankiem atak na przyczółek mostowy już się rozpoczął, kiedy do Rembowa dotarła wiadomość od Dochtorova z Wormditt, dociekająca przyczyn kanonady. Okazało się jasno, że atak był przedwczesny. Rembow natychmiast przerwał działania i wycofał się, pozostawiając jedynie silne placówki naprzeciw Spanden.
Tego samego ranka dywizja Dupont'a [I Korpus Bernadotte'a] została silnie ostrzelana w Zagern [Zawierz] przez inny oddział pruski Korpusu Lestocq'a. Te dwa przedwczesne ataki jedynie wzmogły czujność Bernadotte'a i dały mu czas na przygotowanie się przeciw dalszym atakom nieprzyjaciela. 5 Czerwca, około 10:00 rano, atak na przyczółek mostowy w Spanden został wznowiony. Umocnienia ziemne przecinały tam podstawę półwyspu, utworzonego przez zakole rzeki Passarge. Centralna reduta w odległości ok. 1000 kroków od mostu, została połączona parapetem z rzeką po obu jej stronach. Nieco z tyłu, bezpośrednio przed mostem, było następne umocnienie ziemne, otwarte w gardziel (gorge), chroniące zupełnie most. Pomimo tego, kierunek rzeki bardzo ułatwiał oskrzydlanie umocnień przyczółka mostowego przez jakikolwiek oddział, któremu udałoby się przeprawić na lewy (francuski) brzeg. Rzeka Passarge latem 1807 była możliwa do przejścia w bród w wielu miejscach, co dodatkowo osłabiało wartość obronną przyczółka.
W reducie poza mostem, pozycję zajmował 27 Legere z brygady general de brigade Frere, z 4 działami i jedną haubicą. Na lewym brzegu, ponad i poniżej zakrętu rzeki, stała reszta dywizji Villatte'a i artyleria [94, 95, 63 Ligne, i 17, 18, 19, 20 pułki dragonów z dywizji Sahuca].
Po dwóch godzinach ciężkiego ostrzału zewnętrznej reduty, Prusacy ruszyli do ataku. Jednak 27 Legere pozwolił im zbliżyć się na odległość strzału i całkowicie zmieszał im szyki celnym ogniem salwowym. Piechurzy Rembowa zostali zmuszeni do wycofania się z ciężkimi stratami [500 zabitych i rannych, wg. Hoepfner; 700 lub 800 wg. Dumas]. Za pobitymi Prusakami ruszył z przyczółka mostowego 17 pułk dragonów i gonił ich aż do Wusen [Osetnik]. Podczas walk Bernadotte został ranny w głowę [inne źródła podają, że otrzymał ranę w szyję] kulą muszkietową i musiał przekazać dowodzenie I Korpusu general de division Dupont, który następnego dnia, przekazał dowództwo generałowi Victor. Podczas gdy trwały walki w Spanden, Dupont był również niepokojony w Petelkau [Pierzchały] i Zagern [Zawierz], przez inne znaczne pruskie siły korpusu Lestocq'a.
Ten i inne ataki, były jedynie fałszywymi, dla odwrócenia uwagi Francuzów od rzeczywistego kierunku uderzenia wojsk rosyjskich na wysunięty do przodu VI Korpus Neya , i po jego lewej – wojska IV Korpusu Soult’a.
Francuskie siły zaangażowane w walki w Spanden, 5 czerwca 1807
Siły wydzielone z Ier Corps d'Armee - Marszałek Jean Baptiste Bernadotte
Division - GdD Eugene-Casimir Villatte Brigade - GdB Frere 27e Legere - Col. Lacoste Brigade – GdB ?? 63e Ligne - Col. Mouton-Devernet 94e Ligne - Col. Combelle 95e Ligne - Col. Pechaux
Artyleria - 4 armaty i 1 haubica
Siły wydzielone z Cavalry Reserve - Marszałek Joachim Murat
4e Division de Dragon - GdD Louis-Michel--Antoine Sahuc 17e Dragon - Col. Beurmann 18e Dragon - Col. Justin de Lafitte 19e Dragon - Col. Saint-Genies 27e Dragon - Col. Lallemand
Siły francuskie zaangażowane w walki w Zagern (stan z 25 stycznia 1806, Mohrungen)
1er Division - GdD Pierre-Antoine Dupont de L'Etang 9e Legere - Col. Meunier 32e Ligne - Col. Duranteau 96e Ligne - Col. Barrois
Akcja w Lomitten, 5 czerwiec 1807
W nocy z 4 na 5 czerwca, 1-sz Kolumna Dochtorova zgodnie z planem Bennigsena, wyruszyła w kierunku na Wormditt [Orneta]. O 6:00 rano jej czołowe oddziały wyszły z gęstego lasu w okolicy Albrechtsdorf [Wojciechowo, 3 km. na południe od Wormditt, i w takiej samej odległości od mostu w Lomitten] i skierowały się ku Lomitten [około 6 km. na południowy-zachód od Wormditt, na lewym brzegu rzeki Passarge], przeganiając wysunięte na prawym brzegu Passarge francuskie placówki.
Podobnie jak w Spanden, tutejszy most był broniony przez fortyfikacje ziemne, z tą jednak różnicą, że wysunięte do przodu, na prawym brzegu rzeki umocnienia składały się z dwu redut połączonych parapetem. Kolejna reduta, najbardziej wysunięta do przodu, została usypana na lekkim wzniesieniu terenu. Od strony lewego brzegu, most był chroniony przez podobną redutę, również usypana na podobnym wzniesieniu gruntu. Po lewej stronie mostu, na prawym brzegu rzeki do fortyfikacji podchodził dosyć gesty las, w związku z czym, przyczółek mostowy został ufortyfikowany dodatkowo od tej strony przez zasiek – "abattis".
Batalion 57 Ligne (Le Terrible) z brygady general de brigade Fetry wraz z 4 armatami, był pozostawiony jako załoga przyczółka mostowego i redut; inny batalion tego pułku trzymał las po lewej od fortyfikacji. Batalion 24 Légère był w lesie na drodze do Liebstadt [Miłakowo], na lewym brzegu Passarge. Kolejny batalion 24 Legere, pilnował rzekę od Sporthenen [Podągi] do Alken [Olkowo]. Reszta dywizji generała St. Cyr (IV Korpus Soult'a) biwakowała na płaskowyżu przed Liebstadt. Z stąd też zostały wysłane, 3 bataliony wraz z 2 armatami, jako wzmocnienie sił na przyczółku mostowym w Lomitten, gdy tylko rozpoczął się pojedynek artyleryjski .
Bitwa rozpoczęła się około 8:00 rano, natarciem Rosjan w trzech kolumnach na abattis i reduty. Podczas gdy część kawalerii Dochtorova przekroczyła rzekę w pobliżu Sporthenen [2 km. na północ od Lomitten], wydzielony oddział piechoty z artylerią zagroził przejściem rzeki niżej w Alken. W lesie po lewej stronie od przyczółka mostowego i przed redutami, rozgorzała zacięta walka.
Zasiek – abattis, utracony w pierwszym, gwałtownym szturmie, został odzyskany przez Francuzów. Nieprzyjaciela, który zdołał przeprawić się przez rzekę w Sporthenen, 24 Legere w ataku na bagnety zdołał odrzucić ponownie na prawy brzeg Passarge. Przy okazji spalono prowizoryczny most, który w międzyczasie udało się Rosjanom wybudować.
Tymczasem abattis ponownie został zdobyty w kolejnym z ataków piechoty Dochtorova i Rosjanom prawie że udało się przejść most w Lomitten, kiedy pojawiło się wzmocnienie wysłane przez generała St. Cyr. Drugi batalion 57 Ligne jeszcze raz oczyścił z Rosjan las po lewej stronie przyczółka i przez ponad cztery godziny, skutecznie się broniąc, utrzymywał się za abattis.
W tym samym czasie batalion 46 Ligne, i batalion 24 Legere zdołały odrzucić nieprzyjaciela z przedmościa w Lomitten. Rosjanie jednak raz za razem usiłowali szturmem wziąć przyczółek mostowy. Francuzi nie ustępowali i w ten sposób walka toczyła się już od ośmiu godzin.
Dochtorov, podczas tych działań, maszerował z większą częścią swoich wojsk na Kalkstein [Kasztanowo] i Elditten [Eldyty], z zamiarem wsparcia ataku na lewą flankę Korpusu Neya. Wiadomość o tym dotarła do Marszałka Soult'a, który został poinformowany o kierunku ruchu wojsk Dochtorova przez generała St.Hillaire, stojącego ze swoją dywizją za mostem w Pithenen [Pityny]. Natychmiast zostały powzięte środki dla obrony przejścia rzeki Passarge w Pithenen, które również było bronione przez fortyfikacje ziemne.
Generał St.Cyr w Lomitten, miał ograniczyć swoją akcję do obrony przyczółka mostowego. Nawet wycofać się na lewy brzeg rzeki, gdyby okazało się, że jest mocno naciskany przez Rosjan. St.Cyr ewakuował las po lewej stronie przyczółka i w końcu został zmuszany porzucić również reduty na prawym brzegu rzeki, które stały się niemożliwe do utrzymania z powodu zniszczeń dokonanych przez artylerię nieprzyjaciela. Ogień artylerii wzniecił dodatkowo pożary we wsi Lomitten, przez co ta spłonęła doszczętnie.
Pomimo jednak oddania przez Francuzów przyczółka mostowego na prawym brzegu, most w Lomitten, chroniony przez lewobrzeżną redutę, nadal pozostał niedostępny dla Rosjan. Około 20:00 wieczorem, walki w końcu wygasły i Rosjanie wycofali się na Albrechtsdorf [Wojciechowo].
Według francuskich relacji, St.Cyr stracił mniej więcej 1200 ludzi, Rosjanie zaś ok. 2800. Dochtorov nie odważył się ma wykonanie jakiejkolwiek próby przejścia rzeki Passarge w Pithenen [Pityny], znajdując to miejsce zbyt silnie bronione.
Pomimo zaciekłych walk, działania w Spanden i Lomitten były niczym więcej, jak przykryciem poważniejszych zamiarów Bennigsena, jakimi była próba odcięcia i zniszczenia VI Korpusu marszałka Neya na jego wysuniętej pozycji w rejonie Guttstadt [Dobre Miasto].
Francuskie siły zaangażowane w akcję w Lomitten, 5 czerwca 1807 Siły wydzielone z IVe Corps d'Armee - Marszałek Nicolas-Jean de Dieu Soult
2e Division - GdD St. Cyr
1 Brigade - GdB Schiner 24e Legere - Col. Pourailly
2 Brigade - GdB Ferrey 4e Ligne - Col Boyeldieu 28e Ligne - Col Edighoffen
3 Brigade - GdB Fetry 46e Ligne - Col Richard 57e Ligne - Col Rey
Artyleria - 4 działa
Dywizja St. Hillaire’a broniąca mostu w Pithenen
1er Division - GdD Saint Hilaire
1 Brigade - GdB Candras 10e Legere - Col Pouzet 36e Ligne - Col Berlier
2 Brigade - GdB Vare 43e Ligne - Col Baussin 55e Ligne - Col Perrier
Ciekawe jest rownież co na temat tych walk pisał francuski biuletyn. Poniżej 78 biuletyn La Grande Armee, w moim niedoskonałym tłumaczeniu:
78 Biuletyn Grande Armee
Walki w Spanden. - 5 Czerwca rosyjska armia wznowiła działania. Jej dywizje na prawo zaatakowały tete-du-pont Spanden, który general de brigade Frere obronił z 27e Legere. Dwanaście rosyjskich i pruskich pułków wykonywało kilkakrotnie bezskuteczne próby. Siedem razy ponawiali atak, ale jak zwykle byli za każdym razem odparci. 17 Pułk dragonów zaszarżował nieprzyjaciela natychmiast po ostatnim ataku, i zmusił ich do opuszczenia pola walki. Tak więc, podczas całego dnia, dwie dywizje atakowały bez skutku pojedynczy pułk, który, tu trzeba przyznać, był za umocnieniami. Książę Ponte Corvo [Bernadotte], odwiedzając redutę podczas przerwy w walkach, otrzymał drobną ranę, który pozbawi go dowodzenia Korpusem do piętnastu dni. Nasze straty w tej sprawie były nieznaczne. Nieprzyjaciel stracił 1200 ludzi i wielu rannych.
Walki w Lomitten. - W tym samym czasie dwie rosyjskie dywizje należące do rosyjskiego centrum atakowały tete-du-pont Lomitten. Brygada general de brigade Fetry [część Korpusu Marszałka Soult'a] obroniła tete-du-pont. Rosyjski generał został zabity wraz z 1100 ludźmi; 100 zostało wziętych i wielka liczba raniona. Mieliśmy 120 ludzi zabity i ranionych. W tym czasie, rosyjski Naczelny Dowódca z Wielkim Księciem Konstantym, Gwardią Cesarską i trzema dywizjami, atakował pozycje Marszałka Neya, w Alizirzen [ powinno być - Altkirchen, JWK], Guttstadt [Dobre Miasto] i Wolfsdorf [Wilczkowo]. Nieprzyjaciel był wszędzie odparty; ale kiedy Marszałek Ney spostrzegł, że siły nieprzyjaciela przewyższyły czterdzieści tysiący ludzi, wycofal się ze swoim korpusem na Ankendorf [Jonkowo].
Myslę, że jest to w miarę pełny obraz walk w Spanden i Lomitten. Pozdrawiam, JWK
|