Witam wszystkich.
Postanowiłem przyłączyć się do dyskusji, a że jestem w tak szacownym gronie znawców przedmiotu, pozwolę sobie na początek zadać pytanie, które mnie od pewnego czasu nurtuje, mianowicie czy wiadomo, czy kiedyś ktoś (lub grupa osób) próbowała dokonać gruntownej kwerendy mudurologicznej muzeów europejskich, pod kątem interesujących nas mundurów polskich lat 1807-1815?
Pozdrawiam

Wydaje mi się że raczej nie...
No ale przecież nic nie stoi nic na przeszkodzie, żeby podobnej kwerendzie, poddać nasze własne zbiory, oczywiście te papierowe i elektroniczne.

Na początek proponuję dwa pierwsze eksponaty ze zbiorów MWP w Warszawie, pochodzące najprawdopodobniej jeszcze z roku 1806


Czapka żołnierza pospolitego ruszenia województwa sieradzkiego, 1806-1807.


Kurtka mundurowa gwardii honorowej witającej Napoleona w 1806 roku.

I jeszcze słowo o czapce pospolitego ruszenia.
No i właśnie...o ile mnie wzrok nie myli, (bo z opisem tego eksponatu niestety nigdzie się nie zetknąłem), czapka ta jest wykonana z tektury wzmocnionej zaimpregnowanym materiałem. Przypomnę że w taki właśnie sposób wykonano również grupę czapek odnalezionych po II Wojnie Światowej, których autentyczność do dziś budzi spore kontrowersje. Jednym z argumentów, który, świadczyć miał za tym, że nie pochodzą one z okresu Księstwa Warszawskiego, była... ich tekturowa konstrukcja. W swoim słynnym artykule pt.: „Fantazyjne czapki”, który ukazał się na łamach emigracyjnego pisma „Broń i barwa”, Andrzej Zaremba udowadniał, że , i tu cytat: ” wszystkie znane dotychczas czapki i to nie tylko polskie były albo sukienne, pikowane, albo z filcu formowanym na odpowiedniej formie”. Jako przykład prawidłowej konstrukcji posłużyła Zarembie filcowa czapka drugiego pułku piechoty będąca dziś w zbiorach MWP w Warszawie.
Jeżeli wiec czapka sieradzkich pospoliciaków, jest faktycznie tekturowa, to jak sądzę mamy tu do czynienia z bardzo ciekawym artefaktem.
Równie ciekawym elementem jest w wypadku tej czapki kokarda z wpisanym w nią krzyżem kawaleryjskim, do złudzenia przypominająca tę z pierwszego typu czapek naszych szwoleżerów. Były to czapki które powstały jeszcze w Polsce, najprawdopodobniej w 1807 roku i co warte podkreślenia w oparciu o, że tak powiem polska myśl techniczną. To samo tyczy się metalowej tulei służącej do mocowania kity.
Zainteresowanych tematem odsyłam do artykułu Zaremby oraz dyskusji o wspomnianych wyżej czapkach:
viewtopic.php?f=4&t=94&start=20

Pozdrawiam serdecznie,
Z.

Remanentu ciąg dalszy….

3 Czapki pierwszego wzoru powstałe najprawdopodobniej jeszcze w Polsce w 1807 roku.
Dwie pierwsze ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Trzecia z Muzeum Wojska w Poznaniu.



Zasadnicze elementy czapki lekkokonnych nie uległy zmianie przez cały okres istnienia pułku. Z pośród zachowanych egzemplarzy wyodrębnić można jednak ich parę wzorów, różniących się szerokością otoku i żyłki, wysokością i kształtem kwater, oraz rodzajem i jakością niektórych dodatków. W tym wypadku były to raczej niezgrabna, w porównaniu z egzemplarzami późniejszymi kwatera, wąska żyłka i niezbyt szeroki otok.
A oto inne czapki reprezentujące cechy czapek wzoru pierwszego znajdujące się w muzeach i zbiorach prywatnych za granicą:
Czapka ze zbiorów Państwowego Muzeum Historycznego w Moskwie:

Czapka ze zbiorów Stadtmuseum w Dreźnie. Czapka ta wygląda dość archaicznie i to nawet na tle egzemplarzy pochodzących z pierwszych lat istnienia pułku. Najdziwniejszym elementem jest tu futrzany otok.

Czapka wzoru pierwszego, chyba przez pomyłkę sklasyfikowana jako element umundurowania pułku 2.
2. pułk szwoleżerów gwardii, powstał w roku 1810, wtedy gdy w użyciu był już wzór drugi. Niestety nie wiem gdzie ten egzemplarz może się obecnie znajdować. Fotki znalazłem na http://www.historicalimagebank.com

I kolejne trzy czapki pierwszego wzoru:



Dwie pierwsze znalazłem w sieci, trzecia pochodzi ze zbiorów kolego Lepica.

Pozdrawiam serdecznie,
Z.

Czapla dowódcy pułku Wincentego Krasińskiego:

Czapki drugiego wzoru pułk otrzymał najprawdopodobniej w 1809, po powrocie z półwyspu pirenejskiego. Prawdopodobnie też to one posłużyły w 1811, za wzór do schematu umieszczonego w przepisie pułkownika Bardin.

Czapka oficera wyższego reprezentująca wszystkie cechy wzoru drugiego. Są to w tym wypadku lekko zaokrąglone krawędzie kwater, szersza niż w przypadku czapek wcześniejszych żyłka, oraz walcowaty, a więc równy u podstawy i u szczytu skórzany otok.
Eksponat ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.



Czapka oficerska ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.


Czapka oficerska ze zbiorów Państwowego Muzeum Historycznego w Moskwie.

Czapka kolejna pochodząca ze zbiorów któregoś z naszych krajowych muzeów.


A oto egzemplarz kompletny i pewnie dlatego trochę podejrzany. Wydaje m i się że niektóre elementy, jak na przykład kordony, nie pochodzą z epoki. Wstawiłem ją tu, bo jest to moim zdaniem znakomity niemal wzorcowy przykład czapki wzoru drugiego, a dodatkowo zbliżony swoim wyglądem do dwóch innych czapek żołnierskich które znajdują się w zbiorach MWP, a których reprodukcjami niestety nie dysponuję.








Pozdrawiam,
Z.