Teraz jest 9 paź 2024, o 12:03

Strefa czasowa: UTC + 2 [ DST ]




Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 17 ]  Przejdź na stronę Poprzednia strona  1, 2
Autor Wiadomość
PostNapisane: 21 gru 2023, o 15:19 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
Rosyjska jazda nieregularna: 1 - Książę czerkieski w kolczudze, 2 - pospolity Czerkies (widoczne podobieństwo do krakusów), 3 - Murza lub szlachcic tatarski, 4 - Tatar Nogajski, 5 - Tatar turkmeński, 6 - Baszkirowie i 7 - kawaleria kirgiska. Ręcznie kolorowany miedzioryt Carla Bertucha, Weimar, 1810.

Załącznik:
Bertuch Russian-irregular 1810.jpg


Wilhelm von Kolbe w latach 1805-1813 pracował dla wiedeńskiego wydawnictwa wykonując liczne grafiki przedstawiające sceny batalistyczne, wojskowe, wizerunki żołnierzy europejskich wojsk, w tym rosyjskich (także Kozaków, Baszkirów, Kałmuków). W późniejszych latach zostały wykorzystane przez Karla Rahla i Heinricha Mansfelda. Na fragmencie grafiki przedstawiającej rosyjską kawalerię w 1809 roku, między Nogajcem a Kozakami widzimy Tatara.

Załącznik:
Ral.jpg


Na fragmencie grafiki z typowymi przedstawicielami rosyjskiej kawalerii nieregularnej mamy obok siebie Tatara i wojownika czerkieskiego przypominającego naszych pancernych z XVII w.

Załącznik:
Kolbe 1812.jpg


Tą widoczną gołym okiem różnicę między jazdą tatarską a czerkieską potwierdzają także inne ilustracje. Na przykład zamieszczone w wydanym w 1815 roku nakładem paryskiego wydawnictwa Paula-Andre Basse albumie drobnych rycin zatytułowanych "Rosyjskie wojska", których autorami są m. in. Blanchard, Dubois, Desray. Największym ich zainteresowaniem cieszyli się wojownicy egzotycznych (dla zachodnioeuropejskiego odbiorcy) narodów czy grup etnicznych Rosji tacy jak: Kirgizi, Kałmucy, Turkmeni, Tatarzy, Baszkirzy i Czerkiesi. No i oczywiście Kozacy. Pokazują oni wojowników poszczególnych nacji w tradycyjnych i typowych dla nich strojach i uzbrojeniu. Innym przykładem jest seria "Généralissime des troupes cosaques irrégulières Tartares, Kalmoucks et Baskirs", Paris 1814. Podobnie przedstawienie rosyjskiej kawalerii, także nieregularnej, które znajdziemy na rycinie wydrukowanej w tymże czasie w Berlinie, w wydawnictwie Gaspara Weissa, z wizerunkami m. in. Tatarów krymskich, Czerkiesów, Baszkirów.
Skoro dla Francuzów czy Niemców te różnice były widoczne i oczywiste, to zapewne tym bardziej dla Polaków. Gdyby w pełni świadomie chcieli nawiązać do stereotypowego wyobrażenia Czerkiesów, to byśmy raczej mieli jakąś kolejną emanację naszej jazdy pancernej z XVII wieku, co było by raczej groteskowe. A więc przypuszczam, że było to świadome wykorzystanie wzorów mundurów Tatarów krymskich (co można było spożytkować w walce) lub ogólne nawiązanie do modnych wtedy wzorów orientalnych.


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Ostatnio edytowano 21 gru 2023, o 19:04 przez Andrzej Pochodaj, łącznie edytowano 7 razy

Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 21 gru 2023, o 16:41 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
Z tego co udało mi się ustalić, to nieliczni Czerkiesi walczyli w armii rosyjskiej w latach 1806-14. Nie odnalazłem wśród jednostek nieregularnych, "narodowych" i opołoczenja żadnej jednostki czerkieskiej/kabardyjskiej/agydzkiej. Musimy pamiętać, że w tym czasie plemiona kaukaskie prowadziły walki z Rosją. A ci którzy służyli w jej szeregach zaciągali się do służby rosyjskiej ochotniczo, głównie do pułków kozackich i tatarskich. Jakiś niewielki oddziałek pod dowództwem Mohammeda Hathe (dotarł aż do Paryża) służył w grupie partyzanckiej Dawidowa (być może w składzie pułku symferopolskiego Tatarów krymskich). Książę Kaj-bej Memetbewicz odznaczył się jako podpułkownik Symferopolskieo Pułku Tatarskiego. Adiutantem Płatowa był Kabardyniec Begidow Adelgeri (uczestniczył też w wojnach z Francją w latach 1806-07 i 1813-14, wykazał się pod Lipskiem). Pszekuj Bieslanowicz Mogurkow kampanię roku 1812 odbył w jednym z pułków kozackich. Chorążym w wojskach kozackich był też Pszekuj Dowletczewicz Mogurkow. Tak więc prawdopodobieństwo zobaczenia w latach 1806-14 przez żołnierzy polskich wojowników kaukaskich w ich strojach narodowych było znacznie mniej prawdopodobne niż żołnierzy pułków Tatarów krymskich.

Jak wyglądał strój i wojownicy ludów od Morza Czarnego po Kaukaz na przełomie XVIII i XIX wieku znajdziemy w ilustracjach artystów podróżujących w tym czasie po Rosji. Wśród nich można by wymienić Cristiana Gotlieba Heinricha Geislera, którego „Malarskie opisy zwyczajów, moralności i rozrywek Rosjan, Tatarów, Mongołów i innych ludów Imperium Rosyjskiego” ukazały się w Londynie w 1804, sir Roberta Kerr-Portera, który upodobał sobie Baszkirów czy Williama Allana, szkockiego artystę, który odbył podróż na Krym i Kaukaz, a jej owocem były obrazy przedstawiające sceny rodzajowe.
Widać, że strój, nazwijmy go "cywilnym" czy "codziennym", był bardzo podobny dla ludów Kaukazu i Tatarów Krymskich. Podobne czapki, podobne odzienia, gazyry ... Natomiast wygląd wojenny jest już wyraźnie inny.

Załącznik:
Tatarzy Krymscy 1803.jpg


A poniżej przykłady wojowników czerkieskich z tegoż czasu.

Załącznik:
Geisler Wojownik czerkieski.jpg


Załącznik:
cherkesskij-knyaz.jpg


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Ostatnio edytowano 21 gru 2023, o 21:57 przez Andrzej Pochodaj, łącznie edytowano 3 razy

Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 21 gru 2023, o 16:51 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
Załącznik:
Christopher Rommel Narody Kaukazu - Czerkiesi 1808.jpg


Załącznik:
Czerkies 1814.jpg


Załącznik:
Czerkiesi lata 30te.jpg


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 21 gru 2023, o 17:10 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
Aleksander Orłowski w 1802 r. wyjechał do Petersburga, gdzie zaczęła się jego wielka kariera, m. in. jako malarza W.Ks. Konstantego Pawłowicza. Na ziemie polskie już chyba nigdy nie zawitał, a kontakt z Polską miał głównie poprzez przedstawicieli polskiej arystokracji oraz artystów przebywających w stolicy Rosji. Temat "jeźdźców wschodnich" pojawił się w jego twórczości po 1807 r. (większość tych wczesnych prac pochodzi z lat 1810-11, w tym autoportret z 1810 r. tytułowany "w stroju czerkieskim"), kiedy to po kampanii 1807 r. powracali wraz z rosyjskimi wojskami przedstawiciele zaciągniętych w 1806 r. do pospolitego ruszenia wojowników kaukaskich (Gruzini, Czerkiesi) czy ludów koczowniczych (Baszkirów, Kirgizów, Kałmuków, Mongołów), a także Tatarzy krymscy. Konny portret Denisa Dawidowa ("Czarnego Kapitana") w tatarskim mundurze z gazyrami i czapce typu "melon" datuje się na rok 1814.
Dodajmy, że Orłowski nigdy nie wyjechał na Krym czy Kaukaz, a powstanie wizerunków "jeźdźców wschodnich" wynikało z wczesnoromantycznej fascynacji orientem, która miała swe odpowiedniki w literaturze mu współczesnej, relacjach podróżników czy rysowników. Są to więc przedstawienia w większości wyimaginowane, a nie wzięte z żywego modela czy oparte na obserwacji (choć to nie wyklucza, że jakiś przedstawicieli tych nacji mógł widzieć osobiście, co zapewne miało miejsce). Część "jeźdźców wschodnich" powstała jako ilustracje wydane w formie atlasu do dzieła "Voyage en Perse pendant les annees 1812 et 1813 par Gaspard Drouville" (St. Petersburg 1819), choć sam Orłowski nie brał w niej udziału. Nie brał on też udziału, jak czasami się sugeruje, w wyprawie gen. A.P. Jermowłowa do Persji przez Kaukaz w 1817 roku.
Co dla nas istotne w kontekście mundurów krakusów, to większość przedstawień "jeźdźców wschodnich" przypada na okres po 1816-17 roku. Poza tym jeśli przyjżymy się przedstawieniom wojowników czerkieskich i tatarskich tegoż autora, to również zauważymy wyraźne różnice między nimi, i które są bliższe mundurom krakusów.
Tak więc, tak podnoszony przez wielu, wpływ Aleksandra Orłowskiego na ukształtowanie się munduru krakusów uważam za wątpliwy gdyż: w owym czasie miał ograniczone kontakty z Polską, a jego prace z okresu petersburskiego były u nas słabo lub praktycznie nie znane w owym czasie (mówię tu o latach 1809-14). Większość jego przedstawień "jeźdźców wschodnich" powstała już po wykształceniu się charakterystycznego munduru krakusów i w niewielkim stopniu przypominają one Czerkiesów wyszłych spod ręki Orłowskiego.

Załącznik:
Aleksander Orłowski, Tatar na koniu.jpg


Załącznik:
Aleksander Orlowski Jezdziec wschodni.jpg


Załącznik:
Orłowski jezdziec kaukaski 1810.jpg


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Ostatnio edytowano 21 gru 2023, o 17:48 przez Andrzej Pochodaj, łącznie edytowano 1 raz

Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 21 gru 2023, o 17:18 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
A teraz Czerkiesi Orłowskiego.

Załącznik:
Orlowski Czerkiesi I poł XIX.jpg


Załącznik:
Orlowski Czerkies.jpg


Załącznik:
Orlowski Wodz kaukaski.jpg


Może więc już nadszedł czas by, w świetle powyżej przedstawionych informacji, pisać bardziej o "krymsko-tatarskiej", względnie "tatarsko-kaukaskiej" niż "czerkieskiej" genealogii mundurów krakusów z 1814 r.

Pozdrawiam

Andrzej Pochodaj


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Ostatnio edytowano 21 gru 2023, o 20:20 przez Andrzej Pochodaj, łącznie edytowano 2 razy

Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 21 gru 2023, o 19:11 
Offline
Caporal
Caporal

Dołączył(a): 26 cze 2021, o 15:00
Posty: 30
I na koniec grafika z oficyny Epinal z 1814 przedstawiająca Mameluka Gwardii i Tatara krymskiego.

Załącznik:
Epinal 1814.jpg


Nie masz wystarczających uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego postu.


Góra
 Zobacz profil  
 
PostNapisane: 22 gru 2023, o 20:37 
Offline
Caporal-Fourrier
Caporal-Fourrier

Dołączył(a): 6 lis 2015, o 22:29
Posty: 53
Zgadzam się w pełni z kolegą, ja też uważam, że wpływ Orłowskiego na powstanie mundurów polskich krakusów jest raczej iluzoryczny. Rzeczywiście wpływ wzorów krymsko tatarskich wydaje się decydujący.


Góra
 Zobacz profil  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy wątek Odpowiedz w wątku  [ Posty: 17 ]  Przejdź na stronę Poprzednia strona  1, 2

Strefa czasowa: UTC + 2 [ DST ]


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość


Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
Nie możesz odpowiadać w wątkach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Skocz do:  
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
Przyjazne użytkownikom polskie wsparcie phpBB3 - phpBB3.PL