Arsenał - Stowarzyszenie Regimentów i Pułków Polskich 1717-1831

Arsenał - Stowarzyszenie Regimentów i Pułków Polskich 1717-1831, jest stowarzyszeniem miłośników historii dawnych wojsk polskich, kultywującym tradycje dawnej broni i barwy, a w szczególności wybranych od-działów Rzeczpospolitej z lat 1717-1831, w tym Regimentu 10 Szefostwa Działyńskich, Brygady I Kawalerii Naro-dowej, 4 Pułku Straży Przedniej, 2 Pułku Piechoty Legii Nadwiślańskiej, 7 Pułku Lansjerów i 4 Pułku Piechoty Liniowej Królestwa Polskiego. Terenem działania Stowarzyszenia jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej oraz śro-dowiska Polaków za granicą. Celem Stowarzyszenia jest: wychowanie obywatelskie członków Stowarzyszenia w duchu patriotycznym wokół takich wartości jak: Bóg, Honor, Ojczyzna, kultywowanie tradycji formacji wojsk polskich, promowanie narodowej historii i tradycji, pogłębianie ogólnej i specjalistycznej wiedzy historycznej, podnoszenie poziomu sprawności fizycznej, nauczanie zdyscyplinowanego życia w zespole. Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez organizowanie wykładów, ćwiczeń, biwaków i innych spotkań w zakresie ogólnego i specjalistycznego kształcenia historycznego, organizowanie przedsięwzięć mających na celu krzewienie wartości kulturowych, prowadzenie działalności informacyjnej (wydawanie biuletynów informacyjnych i innych publikacji dotyczących działalności Stowarzyszenia), współpracę z właściwymi organami państwowymi, samorządowymi, społecznymi, młodzieżowymi oraz z placówkami kultury, oświaty i wychowania w zakresie działań objętych statutem Stowarzyszenia, oraz z zagranicznymi i krajowymi organizacjami, zajmującymi się podobną działalnością.

 

 

Stowarzyszenie powstało w 2001 roku z nieformalnej grupy towarzyskiej przyjaciół i znajomych pracowników Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Narodowego w Warszawie. W początkowym okresie stowarzyszenie cierpiało na dużą fluktuację kadr. Niektórzy odchodzili zakładając własne grupy. Dopiero w 2002 roku skład osobowy na tyle się ustalił, że mogliśmy pomyśleć o regulaminie i zgłoszeniu stowarzyszenia zwykłego pod nazwą Stowarzszenie Historyczno-Mundurowe LEGIA NADWIŚLAŃSKA i PUŁK LANSJERÓW NADWIŚLAŃSKICH. Wraz z rozwojem grupy podjęliśmy decyzję o przekształceniu w stowarzyszenie rejestrowe pod obecną nazwą: ARSENAŁ - STOWARZYSZENIE REGIMENTÓW I PUŁKÓW POLSKICH 1717-1831.

Stowarzyszenie bierze udział w rekonstrukcjach bitew i wydarzeń historycznych XVIII i XIX wieku (Insurekcja Kościuszkowska - Wojny Napoleońskie - Powstanie Listopadowe). Walczyliśmy już wspólnie (w różnych składach osobowych) w kraju u zagranicą w tym pod: Ostrołęką, Gdańskiem, Peschierą, Wolą, Maciejowicami, Pułtuskiem, Ciechanowem, Wilnem, a także w Warszawie (Elekcja Królów Polskich, Insurekcja Warszawska, Obrona Reduty Wolskiej, "Noc Listopadowa", Bitwa pod Olszynką Grochowską, a ostatnio nawet nasi członkowie brali udział w inscenizacji poświęconej wojnie 1920 r. czy Powstaniu Warszawskiemu w obronie barykady na Wolskiej).

Uświetnialiśmy swoją obecnością w mundurach odsłonięcie pomnika Juliusza Słowackiego, obchody uchwalenia Konstytucji 3 maja, wybuchu Powstania Listopadowego, a ostatnio w Nocy Muzeów pod warszawskim Arsenałem oraz uroczystości na terenie pałacu i ogrodów w Wilanowie.

 

 

Do ARSENAŁU należą ludzie z różnych środowisk i profesji. Są uczniowie, pracownicy muzeów, firm różnych branż i przedstawiciele wolnych zawodów. Wielu z nas zajmuje się własnoręcznie odtwarzaniem elementów munduru i oporządzenia, inni prowadzą prace szkoleniowe, ucząc nas musztry, jazdy konnej i wojskowego zachowania na placu boju. Staramy się wyposażyć członków stowarzyszenia w mundury stosowne dla każdej z tych, wymienionych we wstępie formacji. Bierzemy także aktywny udział w organizowaniu wielu imprez pisząc ich scenariusze.

ARSENAŁ jest Stowarzyszeniem działającym na podstawie statutu i regulaminu wewnętrznego nawiązującego do tradycji i regulaminów wojskowych. Obowiązują zasady bezpieczeństwa i hierarchia stopni. Wszelkie wystąpienia w mundurach i z bronią wymagają dyscypliny - wiadomo mundur polski do czegoś zobowiązuje, a na bataliach, w ferworze walki nie trudno o wypadek.

Do ARSENAŁU może należeć każdy chętny spełniający warunki statutowe.

 

 

 

RODOWODY JEDNOSTEK

REGIMENT 10 SZEFOSTWA DZIAŁYŃSKICH - wcześniej: 11. REGIMENT PIESZY ORDYNACJI RYDZYŃSKIEJ. Utworzony w 1775, w roku 1789 otrzymuje Nr. 11, a w roku 1794 Nr 10. Stanowiska: Rydzyna, War-szawa 1789, Gniezno 1790, Warszawa 1792. Szefowie: ks. August Sułkowski, wojewoda kaliski 1.VIII.1775, gen. mjr. Aleksander Mycielski 28.I.1786, Ignacy Działyński 23.XII.1788. Pułkownicy: R. de Hosson, Karol de Falckenhayn, 1789, Belcour 1789, Filip Hauman, gen. mjr. Józef Seydlitz po 8.VI.1794. Bitwy i potyczki: Swisłocz 1792, Zelwa 4.VII, Izabelin 5.VII, Piaski, Granne 24.VII, Krzemień 24.VII, powstanie warszawskie, 17, 18.IV.1794, Biała, Nowe - Miasto 3.V. Chełm 8,VI, Kurów, Gołków 9.VII, obrona Warszawy, Wola 27.VII. i 28 VIII, Maciejowice 10.X.

BRYGADA I KAWALERII NARODOWEJ - 1-sza wielkopolska. Utworzona r. 1776 z chorągwi husarskich i pancernych partji Wielkopolskiej pod nazwą brygady kawalerji narodowej Wielkopolskiej. W końcu 1789 chorągwie tej brygady otrzymują porządkowe numery od l do 24 w broni kawalerji narodowej. Stanowiska: Szreńsk, Rypin, Raciąż, Sulmierzyce, Stawiszyn, Pyzdry, Gniezno (1792), Ryczywół, Koło, Pułtusk (1794), Ostrołęka. Komendanci: gen. maj. Stanisław Łuba, 9.XII.1783, starosta stawiszyński, po jego śmierci Damazy Mioduski 26.VI.1790, dymis, 9.VII 1792, Antoni Madaliński 14.VII.1792. Bitwy i potyczki: Szreńsk, Wyszogród, Łowicz, Stara Rawa, Rawa, Inowłódź 21.III,1794, Końskie l.IV., Racławice 4.IV., Szczekociny 6.VI, Końskie 26.VI, Starczyska 29.VI. Obrona Warszawy, Gołków 9.VII, Czerniaków 31.YII, Lachy 19,VIII.

PUŁK 4-TY PRZEDNIEJ STRAŻY - Utworzony r. 1776 z chorągwi lekkich, wcielony do armji rosyjskiej pod nazwą pułku Konstantynowskiego 6.V.1793. Stanowiska: Warta, Czechryń (X. 1792). Szefowie: Arnold Anastazy Byszewski, podkoniuszy kor, 8.VI.1789, gen. mjr., gen, lejtn. 9.IV.1791, Ludwik ks. Wirtemberski 12.IV. 1791. Pułkownicy: Byszewski Józ, 13.1.1778. Bitwy i potyczki: Izabelin 7.VII.1792, Mścibów 10.VII, Brześć 23.VII, Skalmierz 31.III.1794, Racławice 4.IV, Warszawa 17.IV, Szczekociny 6.VI, Chełm 8.VI, Krupczyce 16.IX, Brześć -17.IX.

PUŁK 2-GI PIECHOTY LEGJI NADWIŚLAŃSKIEJ - Utworzony 31.III.1808 z pułku 2-go legji polsko-włoskiej. Dowódcy: płk. Białowiejski, zm. 1808, płk. Kąsinowski, od poł. VII. 1812 płk. Chłusowicz, 22. VIII do p. 3 lekk, gw., płk. Malczewski 23. VIII. 1812. Bitwy i potyczki: oblężenie Saragossy 21.VI - 14.VIII.1808, Tudela 23.XI, Oblężenie Saragossy 20.XII - 21.11.1809. Perdiguera 7.VI, Santa Fe 14.VI, Belchite 18.VI, Aquila 21.VII, El Frasna ok. 10.VIII, Calatayud 15.VIII, Retascon 4.IX, Daroca 12,X, Ojos Negros 23.XI, Tremedal 25.XI, Torre la Carcel 8.II.1810, Teruel 10.11, Villastar 12 i 14.II, Villel 16.II, Lancosa l.V, Oblężenie Tortosy 4.VII 2.1.1881, walki w Aragonii, Katalonii i Walencji r, 1811, Smoleńsk 17.VIII.1812, Możajsk 7.IX, Tarutina 4,X, nad Berezyną 28,XI. Po połączeniu 18.VI 1313 z pozostałymi pułkami piechoty Legji Nadwiślańskiej: PUŁK PIECHOTY NADWIŚLAŃSKIEJ. Dowódca: pik. Malczewski, poległ 19.X.1813, płk. Kosiński. Bitwy i potyczki: Kratzen 27.VIII.1813, Kulm 30.VII, Schluckenau 4.IX, Ebersbach 6.IX, Lobau 9.IX, Neustadt 15.IX, Borna 6.X, Lipsk 16, 18 i 19.X, obrona Soissons 1814, Arcis-sur-Aube 31.III

7 PUŁK LANSJERÓW - PUŁK UŁANÓW NADWIŚLAŃSKICH - Utworzony 20.11.1808 z ułanów Legji polsko-włoskiej, przechodząc ze służby westfalskiej do francuskiej 18.VI.1811 nazwany pułkiem 7-ym ułanów (chevau-legers-lanciers). Dowódcy: płk Jan Konopka, gen. bryg. VIII.1811 mjr. Dembiński, płk, Ignacy Stokowski 13.X.1811, do niew. w lipcu 1813, Kazimierz Tański 2.VIII.1813. Bitwy i potyczki: Tudela 9.VI.1808. Mallen 13.VI, Alagon 14.VI, oblężenie Saragossy 16.VIII -- 14.VIII, Tudela 23.XI, Almaraz 25.XII, Yevenes 24.III.1809, Ciudad - Real 27.III, Santa - Cruz 28.III, Alenbillas 22.V, Talavera de-la-Reina 28.VII, Almonacid ll.VIII, Ocana 18.XI, Arquillos 21.I.1810, Orgas, Tortosa 4.VII, Rio Almanzor XI, Lorca, Cor 12.V.1811, Albuhera 16.V.Olivenza, Baza, Berlanga IX, Budziszyn (Bautzen) 19.V.1813, Drezno 27.VIII i 7.X do ll.XI, Pirna 17.X, Ligny 16.VI.1815, Waterloo 18.V.

PUŁK 4-TY PIECHOTY LINIOWEJ KRÓLESTWA POLSKIEGO - Utworzony r. 1815. Dowódcy: Ignacy Mycielski, od r. 1818 Ludwik Bogusławski płk. z przerwą r, 1819 i 1820, Witold Czajkowski, ppłk. dow. 18.III, ciężko ranny. Stanisław Kindler, ppłk. 17.IV, ciężko ranny, Kazimierz Majewski ppłk. dow. 20.VI, umarł z ran 12.IX, ppłk Klemens Jórski, 22.IV, Józef Borzęcki, ppłk. 22.IX, płk. IX. Stanowisko: Warszawa. Bitwy i potyczki: Warszawa 29.XI.1830, Zakrzew 14.11.1831. Dobre 17,11, Wawer 18.II, Grochów 20 i 25 II, Wawer 31.III, Dębe Wielkie l.IV, Ostrołęka 14.V, Ostrołęka 26.V, Warszawa 6 i 7.IX. Pułk otrzymał w ciągu wojny 5 krzyży kawalerskich, 55 złotych i 154 srebrnych.

(Na podstawie: RODOWODY PUŁKÓW POLSKICH I ODDZIAŁÓW RÓWNORZĘDNYCH, Bronisław Gembarzewski, Biblioteka Muzeum Wojska, Warszawa 1925).

 

 

 

1717-1831 - wybrane rekonstrukcje historyczne

WOJNA O KONSTYTUCJĘ 3 MAJA 1791 R. I INSUREKCJA KOŚCIUSZKOWSKA

1791 Warszawa - 3 V 2002 / 3 V 2005
1794 Wilno - 2004
1794 Warszawa - Stare Miasto 17 IV 2004 / Wilanów 2005 / Bródno 2005
1794 Maciejowice - 2001 / 2002 / 2003 / 2004

WOJNY NAPOLEOŃSKIE

1796 Peschiera - 4-5 VI 2001
1800 Marengo - 2000
1806 Pułtusk - 2001 / 2002 / 2003 / 2005
1807 Krąg - 23-24 VII 2004
1807 Kamieniec Suski - 2004
1807 Ciechanów - 2001 / 2002 / 2003 / 14 VIII 2004
1807 Gdańsk - 2001
1809 Warszawa - Arsenał 2005
1812 Kowno - 2002
1813 Modlin - 5 VI 2004 / 2-3 IX 2005

POWSTANIE LISTOPADOWE

1831 Noc listopadowa - 2004
1831 Olszynka Grochowska - 2005
1831 Ostrołęka - 2001 / 2002 / 2003
1831 Reduta Wolska - 7 IX 2001 / XI 2003

WIEK XX

1920 Wyszków - 2005
1920 Ossów - 2004 / 2005
1920 Kobyłka - 2004
1944 Warszawa - 2004 - barykada na Woli

Inne: Współpraca z organami państwowymi, samorządowymi, społecznymi, młodzieżowymi oraz z pla-cówkami kultury, oświaty i wychowania w zakresie działań objętych działalnością Stowarzyszenia. Współpraca w przygotwniu i użyczenie eksponatów na wystawy organizowane przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w War-szawie, oraz muzea w Radomiu i Maciejowicach. Uczestnictwo w uroczystościach patriotycznych w Warszawie (Elekcja na Woli 2001, odsłonięcie pomnika Słowackiego etc.), Ossowie, Kobyłce i innych, oraz udział w insceniza-cjach historycznych (w tym przedstawieniu Olgierda Łukaszewicza wystawianym w 2001 r. w Mazowieckim Domu Kultury prezentującym ostatnie dni przed wybuchem powstania listopadowego). Udział w sesjach naukowych po-święconych okresowi objętemu działalności Stowarzyszenia, w tym poświęconych rewitalizacji reduty wolskiej. Wsparcie dla konkursów z wiedzy historycznej.

Opracował: Marcin Piontek
Audytor 2 pułku piechoty Legii Nadwiślańskiej

Kontakt:
e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)
http://arsenal.org.pl)

Zobacz też:
Arsenał - STATUT STOWARZYSZENIA