Nasza księgarnia

Bitwa pod Saint-Dizier (27 stycznia 1814 r.)

Posted in Bitwy epoki napoleońskiej

Starcie pod Saint-Dizier było pierwszą potyczką zaczynającej się kampanii francuskiej. Mimo iż nie wpłynęło na jej losy, warto poświęcić mu kilka chwil uwagi...

Dnia 18 stycznia 1814 r. Armia Śląska feldmarszałka Blüchera rozpoczęła ruch ofensywny w kierunku francuskiej stolicy. Pruski dowódca miał nadzieję szybkiego złamania oporu Francuzów, dotarcia do Paryża przed ugruntowaniem jego obrony i błyskawicznego rozstrzygnięcia kampanii. Nie zakładał silnego przeciwdziałania ze strony Napoleona. Oddziały Armii Śląskiej rozciągnęły się w marszu na wiele kilometrów, dodatkowo nie utrzymując zbyt ścisłego kontaktu z siłami Schwarzenberga. Pod wpływem działań Blüchera marszałek Victor, wycofujący się ze swoim II korpusem z Alzacji, oddał nieprzyjacielowi rankiem 25 stycznia miasteczko Saint-Dizier - teatr przyszłego starcia.
Tego samego dnia do kwatery głownej w Chalons-sur-Marne przybył Cesarz. Od razu wydał Victorowi rozkaz wstrzymania odwrotu. Napoleon rozporządzał ok. 35 tysiącami ludzi w VI korpusie Marmonta, korpusie gwardii Neya, I korpusie kawalerii Doumerca i słabym zgrupowaniu Macdonalda. W okolicy Vitry-le-François stanął marszałek Victor ze swoim II korpusem oraz V koprusem kawalerii Milhauda (razem ok. 10 000 ludzi w linii).
Plan Napoleona polegał na ataku na poszczególne zgrupowania Armii Śląskiej i rozbijaniu ich oddzielnie, zanim na pomoc zdąży przybyć Schwarzenberg. W tym celu nakazał koncentrację swoich sił na Vitry i przygotowanie do uderzenia na Saint-Dizier gdzie, jak sądził, znajdowało się czołowe ugrupowanie nieprzyjaciela - rosyjskie: korpus Osten-Sackena i dywizja Ołsufiewa a także sam Blücher. Nie wiedział jednak, że dzień przed planowanym atakiem (26 stycznia) Rosjanie wymaszerowali z miasteczka posuwając się na Brienne. W Saint-Dizier pozostał oddział wydzielony generała Łanskoja z zadaniem zabezpieczenia tyłów zgrupowania Osten-Sackena oraz stanowienia łącznika między nim i pruskim korpusem Yorcka, na którego Łanskoj miał zaczekać. Rosyjski generał nie otrzymał żadnych szczegółowych rozkazów, oprócz czekania na Prusaków. Dysponował dywizją huzarów z korpusu kawalerii Wasilczykowa oraz kilkoma słabymi batalionami piechoty - razem niecałymi 3000 żołnierzy.
Ze swej strony Francuzi przeznaczyli do ataku dywizję piechoty Duhesme'a (11 lekki, 2, 4 i 72 pułki liniowe) - ok. 2700 ludzi, oraz 9 dywizję kawalerii lekkiej generała Piré z V koprusu (3 pułk huzarów, 14, 26 i 27 pułki szaserów) - ok. 1300 jeźdźców.
Atak przypuszczono ok. 10 rano 27 stycznia od strony przedmieścia Zachodniego. Był on całkowitym zaskoczeniem dla Rosjan. Woltyżerowie 11 lekkiego oraz fizylierzy 4 liniowego wdarli się do miasta. Żołnierze rosyjscy próbowali się bronić zza improwizowanych barykad na głównej ulicy. Szwadrony huzarów debuszowały z lasu Frouchies na północny-zachód od miasta z zamiarem uderzenia na flankę atakującej piechoty francuskiej, lecz zostały odparte przez ogień artylerii, szybko sformowanych czworoboków i kontrszarżę Francuzów. Nieprzyjaciel zaczął odwrót w rozproszeniu, częściowo na wschód w kierunku Ancerville, częściowo na południe w kierunku Marnaval i Eurville, przez most na Marnie, którego nie zdążył zniszczyć. W pościg rzucił się 26 regiment strzelców konnych, którego dowódca, pułkownik Müller zginął od kuli. Jego pułk wziął jednak ponad setkę jeńców. Całe starcie trwało ok. 1 godziny.
Kapitan Coignet zapisał: "To nie była potyczka, lecz prawdziwa bitwa, bardzo zacięta. Miasto zostało zmasakrowane przez strzelaninę. Naliczono w okiennicach i drzwiach tysiące kul, drzewa na małym placyku (bez wątpienia tym w okolicach kościoła na przedmieściu Zachodnim) były podziurawione, wszystkie domy splądrowane. Stracili (Rosjanie - dopisek A. K. S.) wielu ludzi i zostali zmuszeni do wycofania się".
Oto lista poległych i zmarłych francuskich, których personalia udało się ustalić:

- Jean Antoine Müller, pułkownik 26 pułku strzelców konnych, baron Cesarstwa 10 września 1808 r., poległ 27 stycznia 1814 r. ok. godz. 11
- Antoine Lapaling, 50 lat, Korsykanin, sierżant 11 pułku lekkiego, zmarł z ran 3 lutego
- Jean Antoine Beuny, 20 lat, z departamentu Meurthe, woltyżer 11 lekkiego, 1 batalion, 3 kompania, zmarł 16 marca
- Antoine Matachet, 22 lata, urodzony w Montenotte, woltyżer 11 lekkiego, zmarł 17 marca
- Victor Maignot, 24 lata, urodzony w Paryżu, kawalerzysta 3 pułku huzarów, 1 szwadron, 1 kompania, zmarł 10 lutego
- Pierre Migoubert, 20 lat, z departamentu Loiret, 4 pułk liniowy, 5 batalion, 2 kompania, zmarł 23 lutego
- Joseph Perrot, 29 lat, z departamentu Eure-et-Loir, 4 liniowy, 5 batalion, zmarł 25 lutego
- Jean Pierre Picard, 20 lat, z departamentu Eure-et-Loir, 4 liniowy, 5 batalion, zmarł 7 marca
- Claude Moche, 25 lat, z departamentu Puy-de-Dôme, 4 liniowy, 4 batalion, zmarł 8 marca
- Nicolas Dubus, 20 lat, z departamentu Eure-et-Loire, 4 liniowy, 2 batalion, 3 kompania, zmarł 16 marca
- Jacques Pelletier, 21 lat, z departamentu Loiret, 4 liniowy, zmarł 17 marca



Źródło tłumaczenia: http://pageperso.aol.fr

Tłumaczenie: Andrzej K. Szymański