Nasza księgarnia

Lomitten - 5 czerwiec 1807

Posted in Bitwy epoki napoleońskiej

W nocy z 4 na 5 czerwca, 1-sz Kolumna Dochtorova zgodnie z planem Bennigsena, wyruszyła w kierunku na Wormditt. O 6:00 rano jej czołowe oddziały wyszły z gęstego lasu w okolicy Albrechtsdorf (3 km na południe od Wormditt, i w takiej samej odległości od mostu w Lomitten) i skierowały się ku Lomitten (około 6 km na południowy-zachód od Wormditt, na lewym brzegu rzeki Passarge), przeganiając wysunięte na prawym brzegu Passarge francuskie placówki.
Podobnie jak w Spanden, tutejszy most był broniony przez fortyfikacje ziemne, z tą jednak różnicą, że wysunięte do przodu, na prawym brzegu rzeki umocnienia składały się z dwu redut połączonych parapetem. Kolejna reduta, najbardziej wysunięta do przodu, została usypana na lekkim wzniesieniu terenu. Od strony lewego brzegu, most był chroniony przez podobną redutę, również usypana na podobnym wzniesieniu gruntu. Po lewej stronie mostu, na prawym brzegu rzeki do fortyfikacji podchodził dosyć gesty las, w związku z czym, przyczółek mostowy został ufortyfikowany dodatkowo od tej strony przez zasiek - "abattis".
Batalion 57 pułk piechoty liniowej (Le Terrible) z brygady generała brygady Fetry wraz z 4 armatami, był pozostawiony jako załoga przyczółka mostowego i redut; inny batalion tego pułku trzymał las po lewej od fortyfikacji. Batalion 24 pułku lekkiej piechoty był w lesie na drodze do Liebstadt (Miłakowo), na lewym brzegu Passarge. Kolejny batalion 24 Pułku Lekkiej Piechoty, pilnował rzekę od Sporthenen (Podągi) do Alken (Olkowo).
Reszta dywizji generała St. Cyr (IV Korpus Soult'a) biwakowała na płaskowyżu przed Liebstadt. Z stąd też zostały wysłane, 3 bataliony wraz z 2 armatami, jako wzmocnienie sił na przyczółku mostowym w Lomitten, gdy tylko rozpoczął się pojedynek artyleryjski.

Most w Lomitten widziany z lewego brzegu (francuskiego)

Bitwa rozpoczęła się około 8:00 rano, natarciem Rosjan w trzech kolumnach na abattis i reduty. Podczas gdy część kawalerii Dochtorova przekroczyła rzekę w pobliżu Sporthenen (2 km na północ od Lomitten), wydzielony oddział piechoty z artylerią zagroził przejściem rzeki niżej w Alken. W lesie po lewej stronie od przyczółka mostowego i przed redutami, rozgorzała zacięta walka.
Zasiek - abattis, utracony w pierwszym, gwałtownym szturmie, został odzyskany przez Francuzów. Nieprzyjaciela, który zdołał przeprawić się przez rzekę w Sporthenen, 24 pułk lekkiej piechoty w ataku na bagnety zdołał odrzucić ponownie na prawy brzeg Passarge. Przy okazji spalono prowizoryczny most, który w międzyczasie udało się Rosjanom wybudować.
Tymczasem abattis ponownie został zdobyty w kolejnym z ataków piechoty Dochtorova i Rosjanom prawie że udało się przejść most w Lomitten, kiedy pojawiło się wzmocnienie wysłane przez generała St. Cyr. Drugi batalion 57 pułk piechoty liniowej jeszcze raz oczyścił z Rosjan las po lewej stronie przyczółka i przez ponad cztery godziny, skutecznie się broniąc, utrzymywał się za abattis.
W tym samym czasie batalion 46 pułk piechoty liniowej, i batalion 24 Pułku Lekkiej Piechoty zdołały odrzucić nieprzyjaciela z przedmościa w Lomitten. Rosjanie jednak raz za razem usiłowali szturmem wziąć przyczółek mostowy. Francuzi nie ustępowali i w ten sposób walka toczyła się już od ośmiu godzin.
Dochtorov, podczas tych działań, maszerował z większą częścią swoich wojsk na Kalkstein (Kasztanowo) i Elditten (Eldyty), z zamiarem wsparcia ataku na lewą flankę Korpusu Neya. Wiadomość o tym dotarła do Marszałka Soult'a, który został poinformowany o kierunku ruchu wojsk Dochtorova przez generała St.Hillaire, stojącego ze swoją dywizją za mostem w Pithenen. Natychmiast zostały powzięte środki dla obrony przejścia rzeki Passarge w Pithenen, które również było bronione przez fortyfikacje ziemne.
Generał St.Cyr w Lomitten, miał ograniczyć swoją akcję do obrony przyczółka mostowego. Nawet wycofać się na lewy brzeg rzeki, gdyby okazało się, że jest mocno naciskany przez Rosjan.
St.Cyr ewakuował las po lewej stronie przyczółka i w końcu został zmuszany porzucić również reduty na prawym brzegu rzeki, które stały się niemożliwe do utrzymania z powodu zniszczeń dokonanych przez artylerię nieprzyjaciela. Ogień artylerii wzniecił dodatkowo pożary we wsi Lomitten, przez co ta spłonęła doszczętnie.
Pomimo jednak oddania przez Francuzów przyczółka mostowego na prawym brzegu, most w Lomitten, chroniony przez lewobrzeżną redutę, nadal pozostał niedostępny dla Rosjan. Około 20:00 wieczorem, walki w końcu wygasły i Rosjanie wycofali się na Albrechtsdorf.
Według francuskich relacji, St.Cyr stracił mniej więcej 1200 ludzi, Rosjanie zaś ok. 2800. Dochtorov nie odważył się ma wykonanie jakiejkolwiek próby przejścia rzeki Passarge w Pithenen, znajdując to miejsce zbyt silnie bronione.
Pomimo zaciekłych walk, działania w Spanden i Lomitten były niczym więcej, jak przykryciem poważniejszych zamiarów Bennigsena, jakimi była próba odcięcia i zniszczenia VI Korpusu marszałka Neya na jego wysuniętej pozycji w rejonie Guttstadt.

Most w Lomitten z prawego brzegu

Francuskie siły zaangażowane w akcję w Lomitten, 5 czerwca 1807

 

  Siły wydzielone z IV Korpusu Wielkiej Armii - Marszałek Nicolas-Jean de Dieu Soult

2. Dywizja - generał dywizji Claude Carra Saint-Cyr
1. Brygada - generał brygady Guillaume-Raymond-Amand Vivies
24 pułk lekkiej piechoty - pułkownik Bernard Pourailly
2. Brygada - generał brygady Francois-Pierre-Joseph Amey
4 pułk piechoty liniowej - Louis-Leger Boyeldieu
28 pułk piechoty liniowej - pułkownik Jean-Francois Toussaint
3. Brygada - generał brygady Fetry
46 pułk piechoty liniowej - pułkownik Joseph-Pierre Richard
57 pułk piechoty liniowej - pułkownik Jean-Pierre-Antoine Rey

Artyleria - 4 działa

Dywizja St. Hillaire'a broniąca mostu w Pithenen
1. Dywizja - generał dywizji Louis-Vincent-Joseph le Blond de Saint Hilaire
1. Brygada - generał brygady Jacques-Lazare de Savettier de Candras
10 pułk lekkiej piechoty - pułkownik Pierre Berthezene
36 pułk piechoty liniowej - pułkownik Pierre-Andre-Hercule Berlier
2. Brygada - generał brygady Claude-Joseph Buget
43 pułk piechoty liniowej - pułkownik Jean-Claude Baussain
55 pułk piechoty liniowej - pułkownik Rene Perier

Ciekawe jest również, co na temat tych walk pisał francuski biuletyn. Poniżej 78 biuletyn Wielkiej Armii, w moim niedoskonałym tłumaczeniu:

 

78 Biuletyn Wielkiej Armii

 

  Walki w Spanden. - 5 Czerwca rosyjska armia wznowiła działania. Jej dywizje na prawo zaatakowały tete-du-pont Spanden, który generał brygady Frere obronił z 27 pułkiem lekkiej piechoty. Dwanaście rosyjskich i pruskich pułków wykonywało kilkakrotnie bezskuteczne próby. Siedem razy ponawiali atak, ale jak zwykle byli za każdym razem odparci. 17 pułk dragonów zaszarżował nieprzyjaciela natychmiast po ostatnim ataku, i zmusił ich do opuszczenia pola walki. Tak więc, podczas całego dnia, dwie dywizje atakowały bez skutku pojedynczy pułk, który, tu trzeba przyznać, był za umocnieniami. Książę Ponte Corvo (Bernadotte), odwiedzając redutę podczas przerwy w walkach, otrzymał drobną ranę, która pozbawiła go dowodzenia Korpusem do piętnastu dni. Nasze straty w tej sprawie były nieznaczne. Nieprzyjaciel stracił 1200 ludzi i wielu rannych.
Walki w Lomitten.
W tym samym czasie dwie rosyjskie dywizje należące do rosyjskiego centrum atakowały tete-du-pont Lomitten. Brygada generała brygady Fetry (część Korpusu Marszałka Soult'a) obroniła tete-du-pont. Rosyjski generał został zabity wraz z 1100 ludźmi; 100 zostało wziętych i wielka liczba raniona. Mieliśmy 120 ludzi zabity i ranionych.
W tym czasie, rosyjski Naczelny Dowódca z Wielkim Księciem Konstantym, Gwardią Cesarską i trzema dywizjami, atakował pozycje Marszałka Neya, w Alizirzen (powinno być: Altkirchen - JWK), Guttstadt i Wolfsdorf. Nieprzyjaciel był wszędzie odparty; ale kiedy Marszałek Ney spostrzegł, że siły nieprzyjaciela przewyższyły czterdzieści tysięcy ludzi, wycofał się ze swoim korpusem na Ankendorf.

Jan W. Kowalik