Piechota XW na podstawie ikonografii źródłowej


2. Kurtka grenadiera 1. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Gorejący granat znaczony cyfrą "1", na podstawie zabytku odnalezionego na polach bitew kampanii rosyjskiej 1812 roku, który zdaniem rosyjskich badaczy mógł stanowić cześć wyposażenia 1. Pułku piechoty Księstwa Warszawskiego.

a - awers
b - rewers z sygnaturą producenta: "Münchheimer Warsz".
2. Blacha naczelna, najprawdopodobniej z czapki fizyliera, lub woltyżera 1. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego, odnalezionego na polach bitew kampanii rosyjskiej 1812 roku.

2. Frak od munduru wielkiego oficera wyższego 1. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według kopii portretu olejnego przedstawiającej pułkownika Tadeusza Piotrowskiego, sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 116, fig C. Przedstawienie to datowane jest na rok 1813. Kształt kieszeni na połach, oraz karmazynowe wypustki biegnące wzdłuż połów mają charakter hipotetyczny. Krój oparty na zachowanym fraku oficera grenadierów 6. pułku piechoty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.
3. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii woltyżerów 1. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według kopii portretu miniaturowego nieznanego autora, sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 116, fig. B. Kształt kieszeni, wypustki i krój jak w punkcie 2.

2. Cyfra "1" znajdująca się nad blachą naczelną.
3. Guz mocujący podpinkę z gorejącym granatem.
4. Blacha naczelna z gorejącym granatem.

2. Kurtka grenadiera 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Kurtka woltyżera 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.


2. Naramiennik grenadiera.
3. Kurtka grenadiera 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego".
4. Złoty galon noszony nad łapką rękawa i przechodzący przez patkę z guzikami, na podstawie akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego". Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego". Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego".

2. Kurtka woltyżera 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego".
3. Naramiennik woltyżera.

2. Ładownica skórzana, dla fizylierów znaczona mosiężnym numerem pułku, od spodu zaopatrzona w paski do mocowania zrolowanej furażerki.
a - widok od czoła
b - widok z tyły
c - widok od czoła z "po otwarciu".

2. Lejbik żołnierzy i podoficerów 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego".
3. Czapka podoficera, lub oficera 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, jedna z niewielu nie budzących wątpliwości dotyczących autentyczności. Zobacz też planszę VIII zamieszczoną w dziale "Umundurowanie piechoty Księstwa Warszawskiego w myśl Przepisu Ubiorów z dnia 3 września 1810 roku".

2. Awers guzika żołnierskiego 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego.
3. Rewers guzika 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego z sygnaturą producenta: "Münchheimer Wars".
3. "Uszko" guzika, charakterystyczne dla guzików identyfikowanych jako polskie.

a - gwiazda dla oficerów fizylierów
b - gorejący granat dla oficerów grenadierów
c - trąbka dla oficerów woltyżerów.
2. Oficer młodszy kompanii grenadierskiej 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, w mundurze wielkim, na podstawie akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego".

2. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii grenadierskiej 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego", zgodny w swoich zasadniczych elementach z wytycznymi przepisu mundurowego z 3 września 1810 roku.
3. Frak od munduru małego oficera kompanii fizylierów 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego", zgodny w swoich zasadniczych elementach z wytycznymi przepisu mundurowego z 3 września 1810 roku.

2. Wykrój fraka.
3. Kapelusz stosowany, według przepisu z dnia 3 września 1810 roku noszony przez oficerów do munduru wielkiego i małego, galon złoty, kokarda biała.
4. Oficer kompanii fizylierów 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według akwareli Sylwestra Zielińskiego z albumu "Ubiór Woyska Polskiego", w mundurze małym.



2. Orzeł na podstawie zabytku odnalezionego na polach bitew kampanii rosyjskiej 1812 roku opublikowany w rosyjskim magazynie "Patronentaschen".
3. Orzeł na podstawie zabytku odnalezionego na polach bitew kampanii rosyjskiej 1812 roku, w typie orła umieszczonego na planszy X.
a. widok od frontu.
b. widok od tyłu.


2. Kurtka grenadiera 3. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Kurtka woltyżera 3. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.

2. Pelta, oznaczona cyfrš "3", mogąca pochodzić z czapki 3. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie zabytku opublikowanego w rosyjskim magazynie "Patronentaschen".

2. Gorejący granat z cyfrą "3" na podstawie zabytku odnalezionego na polach bitew kampanii i opublikowanego w rosyjskim albumu "Archeologia wojny 1812 roku.". Element ten, zdaniem rosyjskich badaczy, mógł stanowić cześć wyposażenia żołnierzy 3. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego.

2. Kita woltyżera 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Kokarda
4. Mosiężna trąbka z czapki woltyżera, mocowana nad blachą naczelną

2. Naramiennik woltyżera (zielony z pąsową torsadą) 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Kurtka woltyżera 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.

a - hipotetyczny wygląd kurtki fizyliera 4 pułku piechoty używanej od 1812 roku, oparty o ustalenia Bronisława Gembarzewskiego zawarte w monografii "Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie 1897-1814 ", s. 108. W rekonstrukcji tej założyliśmy, zgodnie z sugestią autora, że do 1813 roku pułk zachował kolory pierwotne legii I, które nie zmieniły się od 1807 roku. Krój kurtki zgodny z wytycznymi tak zwanego przepisu pułkownika Bardin - regulacji mundurowych przeprowadzonych w armii francuskiej w 1812 roku
b - kurtka fizyliera 4. pułku piechoty według albumu "Les Uniformes de l'Armée Française" Lienharta i Humberta wydanego w 1897 roku w Lipsku przez wydawnictwo Libraire M.Ruhl.
c - hipotetyczny wygląd kurtki fizyliera 4 pułku piechoty używanej przez pułk od 1812 roku, oparty o ilość sukna potrzebnego na wykonanie kurtki. Dane te zamieszczone zostały w monografii "Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie 1897-1814 ", Bronisława Gembarzewskiego: "Na kurtkę żołnierską pułku 4 go wychodziło: sukna granatowego 1 metr 465 mil., pąsowego 880 mil., żółtego 175".
2. Patka naramienna fizyliera.

2. Gorejący granat z cyfrą "4" na podstawie zabytku opublikowanego w rosyjskim magazynie "Patronentaschen".
3. Fizylier 4 Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie ustaleń Bronisława Gembarzewskiego. Patrz plansza XXIV, punkt 1c.


2. Kamasze piechurów Wielkiej Armii według zachowanych eksponatów, używane również przez żołnierzy 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego od 1812 roku.


2. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii fizylierów 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według portretu porucznika Eustachego Chełmickiego.
3. Frak od munduru wielkiego oficera wyższego 4. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według portretu pułkownika Cypriana Zdzitowieckiego.
4. Hipotetyczny wygląd fraka oficerskiego 4. pułku piechoty używanego przez pułk od 1812 roku. Krój według regulacji mundurowych w Wielkiej Armii z 1812 roku zwanych potocznie przepisem pułkownika Bardin. Kolory poszczególnych elementów oparte o ilość sukna potrzebnego na wykonanie kurtki. Dane te zamieszczone zostały w monografii "Wojsko Polskie, Księstwo Warszawskie 1897-1814", Bronisława Gembarzewskiego. Patrz plansza XXIV, punkt 1c.


2. Kurtka grenadiera 5. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.
3. Kurtka woltyżera 5. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego.

2. Frak od munduru małego oficera grenadierów 5. pułku piechoty według portretu porucznika Marcelego Wendy autorstwa Józefa Peszki i w interpretacji Bronisława Gembarzewskiego. Kopia portretu znajduje się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 123, fig. B.
3. Guzik będący prawdopodobnie częścią umundurowania oficera 5. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego. Sygnatura: "GEBRÜDER POESCH BERLIN".

a - awers guzika
b - rewers guzika z sygnaturą producenta: "Münchheimer Warsz".
2. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii grenadierskiej 6. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego na podstawia eksponatu ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.
3. Frak od munduru małego oficera kompanii grenadierskiej 6. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego na podstawie kopii portretu olejnego kapitana Szymona Wendy, sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 127, fig C.


2. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii grenadierskiej 6. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego na podstawia eksponatu ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.

a - awers guzika
b - rewers guzika z sygnaturą producenta: "Münchheimer Warsz: 594".
2. Frak od munduru wielkiego oficera wyższego 7. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według kopii miniatury przedstawiającej pułkownika Walentego Skórzewskiego, sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 129, fig A.
3. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii woltyżerów 7. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według litografii z albumu Franciszka Kondratowicza "Woysko Ks. Warszawskiego", wydanego w 1829 r. przez warszawskie wydawnictwo "Dal Trozzo".

Plansza XXXIX
1. Kurtka fizyliera 8. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie obrazu olejnego Jana Chełmińskiego.
2. Kurtka fizyliera 8. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie obrazu olejnego Januarego Suchodolskiego "Śmierć ks. Józefa Poniatowskiego" datowanego na lata czterdzieste dziewiętnastego wieku.
3. Kurtka grenadiera 8. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie obrazu olejnego Januarego Suchodolskiego z 1822 roku, ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
4. Kurtka woltyżera 8. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie obrazu olejnego Januarego Suchodolskiego z 1822 roku, ze zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

2. Gorejący granat z cyfrą "8" na podstawie zabytku opublikowanego w rosyjskim magazynie "Patronentaschen".
3. Próba rekonstrukcji fraka oficera II Legii Kaliskiej z miedziorytu Carla Friedricha Weilanda. Elementy niewidoczne na pracy Weilanda, jak krój łapek mają tu charakter hipotetyczny.

a - awers guzika
b - rewers guzika bez sygnatury. "Uszko" guzika, charakterystyczne dla guzików identyfikowanych jako polskie.
2. Frak oficera kompanii grenadierskiej II Legii Kaliskiej z miedziorytu Carla Friedricha Weilanda z cyklu "Darstellung der Stärke und Organisation".
3. Frak od munduru wielkiego oficera kompanii fizylierów 2. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie kopii portretu olejnego porucznika Marcina Smarzewskiego sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 134, fig A.



2. Kurtka grenadiera 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego datowanej na rok 1810.
3. Kurtka woltyżera 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie akwareli Józefa Kosińskiego datowanej na rok 1810.


2. Przypuszczalny wygląd kurtki żołnierskej 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, na podstawie miedziorytu Carla Friedricha Weilanda z cyklu "Darstellung der Stärke und Organisation der Kaiserlich Französischen Armee und ihrer Alliierten im Jahr 1807 und 1812", Wiemar 1812 r.:
a - krój polski
b - krój francuski.

2. Frak od munduru wielkiego oficera kompani grenadierskiej 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według kopii litografii Franciszka Kondratowicza, sporządzonej przez Bronisława Gembarzewskiego i znajdującej się w albumie "Żołnierz Polski", tom III, tablica nr 137, fig A.
3. Frak od munduru wielkiego oficera kompani fizylierów 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, według obrazu olejnego znajdującego się obecnie w zbiorach MWP w Warszawie.
4. Guzik 9. Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego
a - awers guzika
b - rewers guzika bez sygnatury. "Uszko" guzika, charakterystyczne dla guzików identyfikowanych jako polskie.

2. Rozmiary czapki:
a - wysokość czapki 25 cm
b - długość boku denka 24 cm.


2. Rozmiary czapki:
a - wysokość czapki 21 cm
b - długość boku denka 22,5 cm.

2. Widok z góry.
3. Widok od strony podeszwy.

a - metalowy czop do osadzenia bagnetu
b - stempel cylindryczny (nie wymagający obrotu przy przybijaniu ładunku)
c - przyrząd celowniczy
d - antaba flintpasa
e - lufa o długości 1045 mm
f - sprężyna panewki
g - panewka
h - szczęki kurka ze skałką
i - antabą flintpasa
j - kurek
k - spust
l - blacha zamka
ł - kabłąk spustu
m - kolba, zakończone stalową stopką
2. Bagnet długości 790 mm, głownia (710 mm) trójgraniasta o szlifie płaskim.

a - metalowy czop do osadzenia bagnetu, który służył również jako przyrząd celowniczy
b - stempel cylindryczny (nie wymagający obrotu przy przybijaniu ładunku)
c - stalowy bączek mocujący lufę do łoża przytwierdzony za pomocą sprężyny
d - stalowy bączek skręcany śrubą razem z antabą flintpasa
e - łoże wykonywane najczęściej z drewna orzechowego, bukowego lub brzozowego
f - lufa, długość: 1121 mm
g - stalowy bączek mocujący lufę do łoża osadzony na wcisk
h - sprężyna panewki
i - panewka stalowa z osłoną boczną ograniczającą zdmuchnięcie podsypki
j - grzybek do mocowania flintpasa
k - szczęki kurka ze skałką
l - kabłąk spustu
ł - kurek
m - spust
n - blacha zamka
o - kolba, w tym modelu zakończone stalową stopką.
2. Bagnet tulejowy, głownia 363 mm o przekroju trójkąta równoramiennego i wklęsłym szlifem.

Plansza LV
1. Pendent - pas główny oficera piechoty do szpady lub szabli
a - czarny "polski", obszyty złotą taśmą
b - z bielonej skóry, jak u oficerów armii francuskiej
2. Klamra pasa głównego.
3. Fragment klamry pasa głównego z ozdobą w kształcie głowy lwa.
4. Klamra pasa głównego z ozdobami w kształcie głów meduzy.